هنگامیکه اولین دوربین فیلمبرداری توسط برادران لومیر به کار گرفته شد، چه کسی فکر میکرد صنعت یا بهتر بگوییم ابزار استراتژیک سینما، چگونه سر و شکل دنیا را تغییر خواهد داد و آن را به ورطۀ نابودی خواهد کشاند. هرچند شاهکارهای سینمایی در سرتاسر جهان کم نیستند و هالیوود به نوبۀ خود سهم بسزایی در خلق این شاهکارها داشته، اما از آنجا که همچون هر ساز و کار دیگری باید منافع سرمایهگذاران خود را حفظ کند، آسیبهای جبرانناپذیری بر فرهنگ و ایدئولوژی جوامع مختلف وارد آورده است. نگاهی گذرا به فیلمهای دهههای گوناگون، گواهی آشکار بر این مدعاست و طولی نکشید که نجابت و صداقت و دیگر ارزشهای پسندیدۀ انسانی، جایشان را به رذالت و خشونت دادند. کمپانیهای تولید دخانیات ابتدا سیگار را در دست قهرمانان مرد فیلمها گذاشتند و سپس نوبت زنها رسید. برهنگی، پورنوگرافی، قتل و کشتار و فحاشی جزو لاینفک فیلمها شدند و این سیر قهقرایی با سرعتی سرسامآور ادامه دارد.
در این بین، آثار تولیدشده در حوزۀ کودک و نوجوان نیز از این روند بیتأثیر نبوده و میتوان گفت بیشترین آسیب به این گروه تعلق دارد، چرا که در سن یادگیری قرار دارند و بیش از هر گروه دیگری تحت تأثیر جادوی سینما و تلویزیون قرار میگیرند.
و اما فیلم شاهزاده کاسپین...اگر قرار باشد نارنیا و ماجراهایی را که سی. اس. لوئیس به رشتۀ تحریر در آورده، با تماشای محصولات هالیوود بشناسیم، همان بهتر که اصلاً سراغ آن نرویم!
فیلم از همان اولین صحنه با کشت و کشتار آغاز میشود و صحنههای نبرد و خونریزی به قدری زیاد است که بیشتر به جنگهای صلیبی شباهت دارد، حتی گریم و طراحی لباس و شخصیتپردازیها نیز به گونهایست که ناخواسته تماشاچی را به همان حال و هوا سوق میدهد. داستان اصلی تا حد زیادی تحریف شده و دیگر خبری از ادبیات شاد و کودکانۀ لوئیس نیست. با اینکه نبرد بین نیروهای شاهزاده کاسپین و شاه میراز در کتاب هم مورد اشاره قرار گرفته، اما لوئیس با نبوغ خود از اشاره به جزئیات خودداری نموده و خبری از این همه خشونت و خونریزی نیست. نکتۀ مهمتر این است که نویسنده در اثر خود کوچکترین تصویری از روابط جنسی ارائه نکرده و کتاب شاهزاده کاسپین نیز مانند اثر قبلی وی، یعنی کتاب شیر، جادوگر و کمد، به دنیای کودکانه تعلق دارد. اما سناریست و کارگردان فیلم شاهزاده کاسپین، برای عقب نماندن از قافلۀ ابتذال، در آخرین صحنۀ فیلم، سوزان و کاسپین را به یکدیگر علاقهمند نشان داده و آنها یکدیگر را میبوسند، از نوع بوسۀ عاشقانه... البته این واژه نیز دیگر کاربرد خود را از دست داده و اثری از عشق نه در فیلمها مانده و نه در دنیای انسانها و روابط زن و مرد، به پایینترین سطح روابط جنسی تنزل یافته است.
در مجموع باید گفت نسخۀ سینمایی شاهزاده کاسپین، انتخاب مناسبی برای آشنایی با فضای نارنیا و قلم سی. اس. لوئیس نیست و کتاب اصلی سرشار از گفتار زیبا و جملات تأملبرانگیز است که در فیلم هیچ اثری از آنها مشاهده نمیشود و بسیاری از کسانی که کتاب را قبل از تماشای فیلم خوانده بودند، نظر مثبتی نسبت به این اثر نداشته و از عدم وفاداری سناریست و کارگردان به داستان اصلی انتقاد داشتند.
کتاب شاهزاده کاسپین، بر خلاف نسخۀ سینمایی، خواننده را غرق در شگفتیهای سفر به سرزمینی جادویی میکند و مانند اولین کتاب از مجموعۀ نارنیا، سرشار از نکتههای ظریفی است که فقط با خواندن کتاب آشکار میشوند. لازم به ذکر است ترجمۀ کامل کتاب شاهزاده کاسپین، بازگشت به نارنیا، هماکنون در قالب نسخۀ PDF از طریق سایت کهکشاننورد با ترجمۀ غزال رمضانی در اختیار علاقهمندان قرار گرفته. برای دانلود کتاب به این صفحه مراجعه کنید:
معرفی و دانلود PDF کتاب شاهزاده کاسپین، اثر سی. اس. لوئییس
معرفی و دانلود PDF کتاب شیر، جادوگر و کمد، اثر سی. اس. لوئیس